SGG – Mijn verhaal als omgeving
Deze blog is mijn verhaal over hoe een van mijn favoriete personen (en iedereen errond) slachtoffer werd van seksueel geweld. Dit verhaal wordt anoniem gebracht (Roos is een fictieve naam) en met toestemming van de betrokkenen.
“Roos is een van mijn favoriete personen. Ze was een echte babbelkont en hoewel wat ze vertelde meestal niet in lijn lag met mijn interesses, maakte het mij altijd enthousiast door de manier waarop ze het vertelde en hoe haar aanwezigheid de kamer deed oplichten. Roos is behulpzaam, zorgzaam, … Wanneer ze merkte dat ik het moeilijk had, probeerde ze mij altijd heel nonchalant op te beuren met bijvoorbeeld een snoepje. En intelligent dat ze was! Geef haar een paar planken en ze steekt zo een kast in elkaar. Terwijl ik daar sta met de handleiding op zijn kop en grote vraagtekens.
Dit veranderde… Langzaam, onopvallend en tegelijkertijd drastisch. Ik hoorde en zag Roos zelden nog. Ze verstopte zich achter de gsm en gesloten deuren. Wanneer we in dezelfde kamer zaten, maakte Roos zich zodanig klein dat ze zelfs fysiek niet zou opvallen. Ik vernam meer ruzies, die zodanig vaak voorkwamen dat haar tegendraadsheid “een gewoonte” werd. Ik hoorde dat de schoolresultaten slecht waren (als in “je gaat niet door naar het volgende jaar” slecht). Niemand leek tot Roos door te dringen, ook al werd er gevraagd wat er scheelde. Iedereen rondom haar maakte zich zorgen en zag af.
Na een jaar werd het duidelijk. Roos had een liedje geschreven over wat er gebeurd was en wou het laten horen. Ze beefde en had het overduidelijk moeilijk. Maar met alle moed sloeg ze op dat moment een nieuwe, zware, hoopvolle weg in.
Daarna huilden we in elkaars armen. Lang. Ik kon niet meer nadenken. Ik voelde enkel immens veel verdriet. En boosheid. En spijt.
Later merkte ik dat ook ik nood had aan rouwen. Plots ging er zoveel door mij heen. Hoe had dit kunnen gebeuren? Hoezo kon ik Roos niet beschermen? Waarom kon ze niet bij mij terecht? Hoelang heeft ze hier alleen mee rondgelopen?
Ik had het gevoel gefaald te hebben. Een belangrijke waarde in mijn leven is er zijn voor de mensen die ik liefheb. En op een cruciaal moment kon ik dat niet zijn voor iemand die zo dicht bij mij staat. Zelfs na zo’n levensingrijpende gebeurtenis had Roos het gevoel dat ze niet bij mij terecht kon? Ik dacht dat ik het had kunnen voorkomen, haar had kunnen beschermen. Al wist ik zelf ook wel dat als iemand slechte intenties heeft, ik daar moeilijk iets aan kan veranderen. Op z’n minst zag ik mezelf als iemand waar iedereen altijd bij terecht kon. Dat was niet zo voor Roos… En dat nam ik mezelf kwalijk.
Herinneringen aan eigen ervaringen kwamen plots opnieuw naar boven, samen met een gevoel van paniek. “Voelde Roos zich toen zo?”, “Ze zal zich toen nog slechter gevoeld hebben dan mij”. Ik had genoeg informatie gekregen over waar het doorging en hoe. Ik beleefde nachtmerries over verschillende reële scenario’s. Hierin bevroor ik terwijl ik toekeek hoe het Roos overkwam. Ik werd telkens woest wakker. Wanneer ik op straat liep, ervaarde ik angst en was ik hyperalert. “Het kan elk moment gebeuren, ook in daglicht”. Dag en nacht voelde ik mij alsof ik het maar had laten gebeuren. Ik voelde mij slecht, maar ik zat in een constante tweestrijd. “Nee Ellen, jij mag je niet slecht voelen. Jij was niet het slachtoffer!” “Nee Ellen, het draait niet om jou. Stel je niet aan!”
Roos heeft de tijd genomen die ze nodig had. En ik ook. Wanneer ik haar niet hoor, is de eerste gedachte niet meer “Oh nee, er is toch niets gebeurd?”. De nachtmerries zijn niet meer teruggekomen. Maar de gevoelens van verdriet, boosheid en spijt blijven. En dat is oké. Wanneer Roos een nieuwe partner heeft, baart mij dat nog steeds zorgen. En ook dat is oké.
En Roos? Roos volgde een intens traject bij een psycholoog en zal de verkrachting altijd met zich meedragen. Maar ze is ondertussen weer opengebloeid tot een heuse babbelkont (soms tot vervelens toe hihi), kan aanrakingen weer verdragen en is zorgzaam als nooit tevoren. Ze is zich bewust van haar eigen grenzen en laat niet over zich heen lopen! Al lopen de schoolresultaten nog een beetje achter… Maar dat is verre van het belangrijkste. 😉 Met wilskracht en veerkracht probeert Roos er toch het beste uit te halen.”
En naar haar voorbeeld is dat wat ik met dit verhaal en dit project ook wil doen: er het beste uit halen. Ik wil meedelen dat de dader de enige is die iets slechts heeft gedaan, maar het slachtoffer niet per se de enige is die het slechte draagt. Ik wil meedelen dat seksueel geweld je niet fysiek moet overkomen om er de pijn van mee te dragen. Ik wil meedelen dat je niet alleen bent en hulp mogelijk is.
Herken je je in dit verhaal als omgeving? Het is zeker niet makkelijk om met zo’n situatie om te gaan en het slachtoffer te steunen. Weet dat er geen juiste of foute reactie is. Je kan het slachtoffer helpen door hem/haar/hen te steunen, naar hem/haar/hen te luisteren, door respect te tonen voor zijn/haar/hun beslissingen. Maar het is ook belangrijk dat je goed voor jezelf zorgt, want zo’n situatie aan de zijlijn meemaken kan ook een grote impact hebben. Praat over je gevoelens en ervaring met een hulpverlener (vb. psycholoog, therapeut, psychiater) of één van de vrijwilligers bij bijvoorbeeld Punt vzw. Wil je meer informatie over hoe je kan helpen als omgeving? Bekijk dan deze gids van seksueelgeweld.be.
Heb je na dit verhaal nood aan een gesprek? Bel 1712 of contacteer één van de andere hulplijnen. Zij staan voor je klaar!